Samandağ halkı diğer halklar gibi, cenazelere büyük önem verirler. Ölünün ardından ağıtlar yakılır. Eğer ölen, genç kadın ve bekarsa eline kına yakılır. Erkek ve bekar ise, düğünü yapılır gibi davul zurna çalınır. Eğer ölen insan yaşlı biri ise, çocukları-torunları diğer akrabaları gelir elini öper. Onu son yolculuğuna uğurlarlar.
Cenaze hastanede veya evde yıkanır. Bu ailenin tercihine göre değişmektedir. Yıkandıktan sonra battaniyelere sarılı ve şeyhler çağrılır. Şeyh ölüm namazını Aile ve sevenleriyle kıldıktan sonra defin işlemleri için hazırlık yapılır.
Cenaze arabası cenazeyi alır mezarlığa götürülür. Götürülürken bir konvoy oluşturulur en önde büyük boy fotoğrafı ailesinden biri taşır ve cenaze arabasını mezarlık yakın ise yürüyerek takip eder yürüyenlere o sırada yoldakiler ölüye selam verir dualar okur ve yürüyüşe katılırlar.
Uzak ise arabalar ile gidilir kornalar ile üzüntüye eşlik edilir. Her arabanın camına merhumun fotoğrafları koyulması adettendir.
Kadınlar başlarında tülbent ile cenazeye katılır.
Mezarlıkta kadınlar ve erkekler ayrı olmak üzere saf tutar fakat ölü yakınları aynı yerde ve merhuma yakın durur. Şeyh gelir cenazede Kuran’dan ayetler okur dualar ve helallik istenir ardından merhum kefeniyle gömülür. Aile yakınları ağıt yakar ve bir avuç toprak atar.
Merhum yakınlarına tekrar bir başsağlığı dilenir ve cenaze töreni son bulur.
Cenaze olan evde Eğlence olabilecek her şeyden kaçınılır. 7 gün televizyon izlenmez şarki dinlenmez. gülünmez, eğlenilmez, traş olunmaz yemek pişirilmez.
7 gün boyunca yemeği, komşular, akrabalar, cenazesi olanlara hissettirmeden kendi aralarında yapar ve getirirler. Bu 7 gün boyunca her gün sabahı mezar ziyareti yapılır. Yedinci gün ise kurban kesilir veya yemek dağıtılır bazen lokum dağıtılabilikmektedir. Arapça’da “İzbüh” denilen bu günde mevlüt okutulur, sela (namaz) yapılır.
Ölünün 40’ında, bayramlarda ve ölüm yıldönümlerinde de mezar ziyareti yapılır. 40’ında ve ölüm yıldönümlerinde tekrar çeşitli yiyecekler dağıtılır.
Bahhur [1] cenaze töreni boyunca hiç sönmez sürekli yakılır kokusu evde kalması sağlanır.
Şeyhler cenaze boyunca gündüzleri evin merhum ağırlama odasında veya belediyenin temin ettiği çadırda oturur konuşmalar yapar, dualar eder. Bu sırada komşular ve tanıdıklar gelir oturur muhabbet eder merhumdan bahseder.
Gençlerin son dönemlerde cenaze aktivitelerine pek katılmadığı gözlenmiştir. Her ne kadar ölüm tabu olsa da lütfen bu konuda duyarlı olalım.
Hazırlayan: MeKa [Samandağ TV]